DE ZONPARKIET

Tot voor kort was de Zonparkiet een zeldzame verschijning in Europa. De Zonparkiet is gedurende zeer korte tijd mondjesmaat ingevoerd. In die tijd werden vogels nog niet endoscopisch gesekst, zodat veel als koppel verkochte vogels, 2 mannen of poppen waren. Daarnaast bleken de vogels veel meer lawaai te maken, als de Australische parkieten. Kortom de vogels gingen van hand tot hand en er werden weinig pogingen gedaan om er serieus mee te kweken. Op het ogenblik is de Zonparkiet een collectors-item geworden en wordt er inmiddels redelijk mee gekweekt en ziet het er naar uit dat de mooiste van de Aratinga soorten als kooivogel veiliggesteld is.

WOONGEBIED
De Zonparkiet komt uit Zuid-Amerika; Brits- en Frans Guyana en Suriname en de directe omgeving. Het tropisch oerwoud. Zonparkieten vallen onder de Aratinga's. De naam zegt het al, deze soort is een tussenvorm tussen de parkieten en de Ara's. Binnen de soort Aratinga zijn ze nauw verwant met de Jendaya en de Goudkap Aratinga. Van deze drie soorten is de Zonparkiet het mooist gekleurd. Ook voor deze vogels geldt: hoe dichter bij de tropen, des te uitbundiger worden de kleuren.

NAAMGEVING
Latijns: Aratinga Solstitialis.

OUDERS EN JONGEN
Het duurt ca. 2 jaar voordat de vogels geslachtsrijp zijn. Om het geslacht vast te stellen moeten de vogels endoscopisch gesekst worden. Op het oog is niet te bepalen wat de man of de pop is. Bij gebrek aan een partner van het andere geslacht komt het voor dat twee mannen of twee poppen zich gedragen als een koppel. Er wordt dan gevoerd en gepaard. In zo een geval neemt de dominante vogel de rol van de man op zich. Als er eieren komen en het zijn er meer dan vier dan heeft men de zekerheid dat het twee poppen zijn. Als de vogels uitvliegen, dan zou men kunnen denken dat het jonge Jendaya parkieten zijn. De vleugels zijn nog volledig groen en geel is ontbreekt nog. Opmerkelijk detail is dat vogels die iets tekort komen wel redelijk geel uitvliegen. Denk hierbij aan handopfok. Maar normaal gesproken komt pas na anderhalf jaar het geel en oranje door. In de tussenliggende periode zijn de vogels bont. Het volgende 1,5 jaar zal men zien dat de vogels steeds mooier van kleur worden. De hoeveelheid oranje/rood kan per vogel uiteen lopen. Er is aangetoond, dat caroteen (worteltjes) in de veren wordt opgenomen. Met andere woorden: de rodekleur heeft veel te maken met het voedsel wat ze krijgen (worteltjes geven en je krijgt prachtig oranje/rode vogels).

MATEN EN GEWICHT
Lengte: 30 cm (net zo groot als de Prachtrosella).
Gewicht: ongeveer 130 gram.
Ringmaat: 6 mm metaal (geen aluminium, want dan zijn de ringen na een paar jaar niet meer leesbaar).
Leeftijd: Onbekend maar volgens verwachting meer dan vijftig jaar.

OMGEVING EN GEDRAG
Zonparkieten zijn erg levendige vogels en zijn de hele dag actief. De vogels zijn erg sociaal. Ze zoeken steeds contact, verzorgen elkaars veren, pesten elkaar, slapen met elkaar enz. Een nadeel is dat ze meer lawaai maken dan dat we van de Australische vogels gewend zijn. Van 1 koppel heb je weinig last, maar zijn er meerdere koppels aanwezig, dan gaan ze elkaar toeroepen, en dat kan tot een behoorlijk overlast leiden. Ze worden dan ook vaak door papegaaienliefhebbers gehouden. Sommige vogels worden snel vertrouwd met hun verzorger. Er zijn periodes dat ze graag een bad nemen.

VOEDING
De vogels kan men het beste papegaaienvoer geven (met zo weinig mogelijk zonnenpitten!) in ieder geval geen grote parkieten voer, want het kleine zaad eten ze vrijwel niet. Daarnaast eten ze alle soorten groenvoer en fruit. Wilgentakken slopen ze graag. Tijdens de kweek geven we ze dagelijks eivoer. De vogels komen zelden op de grond. Het voer kunnen we daarom het beste op hoogte aanbieden.

HUISVESTING
De kooien moeten van metaal zijn. Sommige vogels zijn bij vlagen enorme slopers. Als ze het op hun heupen krijgen (broeds worden), dan kunnen ze de zitstok van de ene dag op de andere volledig doorknagen. Voldoende wilgentakken is in ieder geval aan te raden. De vogels zijn meer klauteraars dan vliegers. Het zijn als het ware acrobaten die graag tegen het gaas aan de bovenkant van de kooi lopen en er met een poot aan gaan hangen. De minimale kooigrootte is 1m3. Kooien die volledig van gaas zijn, zijn daarom beter geschikt dan de bekende kistkooien. De vogels slapen in het nestblok. Dat moet daarom altijd aanwezig zijn. Als nestblok kan men een zelfgebouwde nestkast kiezen of een natuurblok. Voor de maat kan men uitgaan van een broedblok dat voor de Rosella's geschikt is (ca. 50x20x20 cm met een invlieg gat van 6 cm doorsnee). Op de bodem kunnen we het beste houtsnippers of potgrond doen. Dat voorkomt kapotte eieren. Er zijn kwekers die deze vogels in de uitenvolière houden. Het nestblok is dan erg belangrijk. Koop nooit in de wintermaanden een koppel Zonparkieten want ze accepteren niet zomaar een nieuw nestblok. We moeten er op letten dat de vogels nooit bloot worden gesteld aan vorst. Deze vogels hebben vleespoten. Vriest het dan sterven de teentjes af en blijven er slechts stompjes over (klompvoetjes). Dus vorstvrije binnenhokken! Overigens is er een kweker die met 1 koppeltje met klompvoetjes per jaar 6 tot 8 jongen kweekt! Door hun (Zuidamerikaanse) paarhouding zijn zij voor de voortplanting niet afhankelijk van hun nageltjes.

DE VOORTPLANTING
Als men een goed koppel heeft, zijn Zonparkieten goede kweekvogels. Jonge koppels vogels maken er soms een potje van (eieren in de steek laten, jongen dood laten gaan) maar met de tijd gaat het steeds beter en zijn het trouwe broedvogels die geen ronde overslaan. De Zonparkiet legt in het algemeen 3 of 4 eieren. In tegenstelling tot andere vogels neemt de pop zelf tussen de nesten onderling voldoende tijd om bij te komen. Zijn de vogels broeds, dan is de man in topconditie. De pop wil tegen die tijd nog wel eens de keel/borst plukken. Eerst zien we dat ze elkaar gaan voeren, daarna gaan ze aan de blokken knagen en nestmateriaal naar buiten werken. Het uitbroeden van de eieren duurt ca. 23 dagen. Daarna blijven de jongen ongeveer 10 weken in het nest. De pop broedt, de man houdt meestal voor de nestingang de wacht. Paren gebeurt vaak in het blok en op de Zuidamerikaanse manier. De man en de pop blijven naast elkaar zitten, en draaien de onderbuik zo naar elkaar toe dat de cloaca's tegen elkaar gewreven kunnen worden. Het paren gebeurt vaak buiten ons zicht in het nestblok. Men kan de vogels van de vorige ronde bij de ouders laten. Zelfs als de ouders opnieuw gaan leggen en jongen hebben worden de oudere jongen geen haar gekrenkt. Deze slapen samen met de ouders en de pas uitgekomen kuikentjes in het zelfde blok! In deze periode zijn de vogels wel agressief naar andere vogels. Ook van het zelfde soort. Als men geen dubbel gaas heeft kost dit zonder problemen zo nu en dan een teentje.

BIJZONDERHEDEN

De vogels zijn erg nieuwsgierig. Als de kooi open kan, dan zullen ze deze zonder meer open krijgen. Echter ze zullen vrijwel nooit ver weg vliegen en zullen steeds in de buurt van hun kooi blijven. Sommige vogels die bij ons uitgebroken waren, gingen gewoon weer terug in de kooi om te eten. Er zijn kwekers, die de vogels tijdens de periode dat er jongen zijn, de vogels de gelegenheid geven buiten de volière op zoek te gaan naar eten. Zolang de jongen in de nestkast zitten zullen ze altijd terugkomen. De Aratinga's zijn een tussenvorm tussen de parkieten en de Ara's. Omdat de Aratinga's dezelfde wijze van jongen voeren heeft als de Ara zijn er Ara kwekers die Zonparkieten als pleegouders gebruiken voor hun jonge Ara's. Hierbij worden de eieren door de Zonparkieten uitgebroed. Als de jongen 3 weken oud zijn, dan worden ze met de hand verder grootgebracht. Vogels die ziek zijn kruipen in het nestblok om dood te gaan.

Zonparkieten zijn net als alle Aratinga soorten erg sterk. In de afgelopen vijf jaar heb ik van de ca. 50 vogels één dode vogel van een half jaar oud gehad. Omdat ze weinig op de grond komen treffen we bij deze vogels niet vaak wormen aan.